Sinds de publicatie van mijn essay in het FD over het nieuwe verhaal van Nederland heb ik veel reacties ontvangen.
Mijn stelling was dat Nederland niet eeuwig kan leunen op onze reputatie van water-managers. We moeten ons nu opnieuw uitvinden als data-managers. En voor zo’n transitie zullen we vol moeten inzetten op veiligheid (cyber security), analytics (AI) en handel (blockchain).
Hieronder de meest gestelde vragen (en mijn antwoorden):
1. Wie gaat dat nieuwe verhaal dan vorm geven?
Veel bijval dat Nederland een nieuw groot verhaal moet hebben. Tegelijkertijd de terechte vraag wat dat verhaal dan precies moet zijn. Na een rondgang langs de verschillende velden (universiteiten en bedrijfsleven) heb ik zelf de handschoen opgepakt om een begin te maken met een visie op AI. Rutger van Zuidam heb ik uitgedaagd om hetzelfde te doen voor Blockchain. En voor security zoeken we nog een penvoerder (tips? let me know).
2. Vind je technologie niet belangrijk genoeg voor eigen minister?
Sterker nog, ik vind het te belangrijk voor één minister. Door er een minister verantwoordelijk voor te maken ontsla je de andere ministeries feitelijk van hun plicht om ook digitaal te innoveren. Maxime Verhagen kreeg destijds veel kritiek toen hij ICT niet opnam als aparte Top-sector, maar hij had wel gelijk. ICT loopt dwars door de sectoren heen. Net als dat echt vernieuwende bedrijven geen innovatie-afdeling hebben. Iedereen is daar verantwoordelijk voor vernieuwing, van de receptioniste tot en met de CEO. Zo moet het ook bij de politiek zijn. Iedereen is verantwoordelijk voor onze digitale vaardigheden. Van de schoolonderwijzer tot en met de conciërge. Van de bode tot en met de minister president.
3. Succesvolle bedrijven als Amazon hebben toch ook een CTO?
In mijn beeld is de CTO faciliterend bij innovatie. Belangrijk, maar niet sturend. Digitalisering moet uit teams zelf (departementen) komen.
Ik ben bang dat als technologie een eigen minister krijgt, dat het vooral een “ministerie van centralisatie” wordt. Een inkoop-ministerie dat over standaardisering en raamcontracten gaat. Dat is echt iets anders van bijv. Ministerie van Financiën… het is fijn dat alle ministeries volgens dezelfde lijnen hun begroting optellen, maar dat is iets anders dan het opzetten en uitvoeren van een digitaliseringsplan.
Zo vind ik Ministerie I&M een mooi voorbeeld van hoe het wél moet. Melanie Schultz-Verhagen heeft visie op onder meer de zelfrijdende auto, ziet het belang voor de economie van de toekomst, durft experimenten aan (doet!), komt met voorstellen voor aanpassing wet- en regelgeving. Het zou zonde zijn als die pioniersgeest werd gehinderd door vooraf (of bovenaf) gestelde voorwaarden en processen.
4. Maar er is toch iets van orkestratie nodig?
Zeker. Rutte zou een digitale evenknie moeten krijgen; aanjager van digitale zaken. Iemand die met alle SG’s contact houdt over de digitaliseringsagenda (nationaal en per department).
5. Wij doen dit al / Het gebeurt al.
Een aantal mensen gaf aan dan het Rathenau Instituut kort geleden vergelijkbare alarmbellen heeft laten afgaan. Dat de Dutch Digital Delta een actieplan heeft waarbij deze thema’s ook aan bod komen. En nog meer initiatieven…
Geweldig! Daar ben ik alleen maar blij mee. Laten we nu kijken of we die verschillende initiatieven kunnen verbinden en naar een hoger plan kunnen tillen. Een ander punt in mijn artikel was dat NL te goed is in het opereren op een kleine schaal. We moeten het aandurven om groter te denken, de mouwen op te stropen en vervolgens van de internationale daken te schreeuwen: HELLO WORLD!
