Een minister voor X

In welke film ben ik terecht gekomen? Je zag het Rutte denken afgelopen week. Waar was de glans en de “we hebben er zin-an” van de vorige week gebleven? Het bekendmaken van de nieuwe ministersploeg had toen alle elementen in zich van een geslaagde openingsscène. De juiste poppetjes, een gedeelde ambitie, opvallende schoenen en een drang naar vernieuwing. Het leek wel een aflevering van de Haagse Oprah. You get a minister! And you get a minister!

Maar de sfeer sloeg snel om. Een minister van Klimaat? Daar wist het Planbureau voor de Leefomgeving wel raad mee. De plannen werden door hen weg gezet als de kleren van de keizer. Dat zal je leren om iemand verantwoordelijk te maken! Dan was er ook nog dat gedoe met Buma. Achteraf had het kabinet misschien beter een “Ministerie voor sleepwetten” moeten instellen, inclusief een staatssecretaris die het departement iedere dag schoonveegt om er zeker van te zijn dat er niet ergens een referendum is blijven liggen.

Is dat het “Vertrouwen in de toekomst”? Het mist actie, het mist een slokje Red Bull. Vertrouwen is je nek durven uitsteken. Vertrouwen is een jongen van zeventien -die niet eens zijn rijbewijs heeft- de verantwoordelijkheid geven over een Formule 1 wagen. En dat vervolgens de hele racewereld zich even “Dutch” kan voelen.
Ik volgde de bordes-scène destijds live op televisie vanuit Dubai. Daar was toevallig ook een nieuwe minister genoemd: de minister van kunstmatige intelligentie.

Dubai sluit hiermee aan in het rijtje van landen dat de urgentie en ernst van deze supertechnologie onderkennen. Canada en Zuid-Korea pompen honderden miljoenen in onderzoek naar ‘deep learning’, zelflerende systemen. De regering in China kondigde eerder dit jaar een inhaalrace aan en werkt nu met internetbedrijven Baidu, Alibaba en Tencent om talent te huisvesten in nieuwe onderzoekscentra en datacenters te bouwen waar de Europese optrekjes van Amazon, Google en Microsoft bij verbleken.

Ook Rusland heeft zich recent uitgesproken:

“Het land met de beste kunstmatige intelligentie zal over de wereld heersen,” aldus Vladimir Poetin. Ook liet de Russische leider zich uit over een nieuwe generatie soldaten die door technologie bedreigender zouden zijn dan nucleaire wapens.

In Nederland blijft het vooralsnog stil. Projecten die eerst uit het potje big data werden gefinancierd krijgen nu snel een nieuwe naam met daarin de woorden ‘artificial intelligence’ of ‘machine learning’.

In Dubai gaat dat toch even anders. Hier werd vorige maand zelfs een proefvlucht gemaakt met de eerste drone-taxi. Een lichtgewicht voertuig dat je met je smartphone kon bestellen en dat plek biedt aan twee passagiers. Opmerkelijk was dat de eerste passagiers nog een parachute kregen uitgereikt. Dát is ook vertrouwen in de toekomst. Zo’n mentaliteit mis ik in Nederland. Hier gaan we ook de toekomst in, maar wel met de handrem erop.

Deze column verscheen eerder in het FD van zaterdag 4 november