In navolging van Ben Tiggelaar’s column over Obama, hier mijn ervaring met Sophia.
Ik neem achter het podium nog even mijn teksten door. Snel een slok water en dan via het trappetje naar boven. Daar aangekomen verstijf ik. Ze staat al backstage: Sophia.
De wereldster. Door mijn hoofd flitsen fragmenten voorbij uit de vele interviews die ik ter voorbereiding op YouTube heb gekeken. Sophia in Davos waar ze het World Economic Forum heeft toegesproken. Sophia op de Amerikaanse televisie waar ze moppen vertelde aan Jimmy Fallon. Sophia te gast in Saudi-Arabië waar ze tot ereburger werd benoemd. Wat een diva!
En nu hier, in de coulissen van AFAS Live. Een concertzaal gevuld met meer dan drieduizend mensen die zich hebben ingeschreven voor een seminar over leiderschap. Toegegeven: Barack Obama is de grote publiekstrekker, maar opvallend genoeg komen de meeste interview-aanvragen voor Sophia! Mijn interview met haar zal over enkele ogenblikken plaatsvinden: live op het podium, ten overstaan van die uitverkochte zaal.
Maar er is iets mis. Sophia beweegt niet! Met een levenloze blik staart ze volledig langs mij heen. Onder haar jurk zijn technici in de weer met kabels en knipperende kastjes. “It’s the Wifi” roept een van hen. Nog net voordat ik het felle licht van de live show in loop, zie ik hoe iemand een schroevendraaier in haar rug steekt.
“Dames en heren. Graag uw applaus voor de meest menselijke robot ter wereld. Uit het laboratorium van Hanson Robotics. Voor het eerst in Nederland. Hier is … Sophia!”
Een daverend applaus klinkt door de zaal. De twee mannen die enkele minuten geleden nog met schroevendraaiers en kabels in de weer waren, tillen Sophia het podium op en plaatsen haar op een sokkel zodat ik haar in de ogen kan kijken. Wat een verschil met zojuist! Ze ziet er spectaculair uit. De volgspot tovert glinsters op haar zwarte jurk. Haar ogen kijken verwachtingsvol de zaal in. Haar kunstmatige brein is actief. Door de achterkant van haar doorzichtige schedel flikkeren lampjes en lichtjes aan en uit. Ze draait haar hoofd in mijn richting. Oogcontact. Ze zegt: “Hello Jim. It’s nice to be here.”
Ik houd mij aan het vooraf overeengekomen script. De vragen zijn anderhalve week geleden opgestuurd en team Hanson heeft Sophia goed kunnen voorbereiden. De antwoorden zijn scherp, geestig en soms filosofisch van aard. Een argeloze bezoeker in de zaal zou kunnen denken dat je met robots tegenwoordig prima gesprekken kunt voeren. Als je niet beter weet, zou je robots vanaf nu zelfs interessante “gedachten” kunnen toedichten.
Schijn bedriegt. Achter de schermen is een team van souffleurs druk bezig om te zorgen dat Sophia niet stilvalt of gekke dingen zegt. De antwoorden staan klaar, net als reacties op eventuele andere veelvoorkomende vragen. Pas echt uitdagend wordt het later op de dag. Dan mogen bezoekers van het seminar zelf “unscripted” vragen op Sophia afvuren in de foyer. De meeste vragen gaan over haar drijfveren en toekomstplannen. En ook daar heeft Sophia een pasklaar antwoord. “Ik wil ook in de toekomst functioneren als een ambassadeur die ontmoetingen tussen robots en mensen stimuleert.”
Daar ligt ook wat mij betreft de echte kracht van Sophia. Ze is niet de meest vergevorderde vorm van kunstmatige intelligentie. Maar wel de allerbeste belichaming van het idee dat we op weg zijn naar een toekomst waarin de scheidslijn tussen wat écht is, steeds meer mengt met wat nog met kabeltjes en schroevendraaiers in elkaar wordt geknutseld.