Jim Stolze

In ons gezin bestonden vroeger geen taboes. Aan de keukentafel was alles bespreekbaar, behalve voetbal. Mijn vader vond het onbegrijpelijk hoe de rest van Nederland een mening kon hebben over 22 volwassen mannen die achter elkaar aan renden op een stukje gras.

Dit huiselijke taboe zorgde ervoor dat ik buitenshuis een nieuwe vaardigheid ontwikkelde. Bij vriendjes wist ik binnen enkele minuten uit te vinden of ik in een Ajax-huis of een Feyenoord-huis te gast was. Dat trucje heeft mij menig pak rammel bespaard. Wat mij nog het meeste verbaasde was het zwart-wit denken. Er was geen ruimte voor tinten grijs. Het domste wat ik kon doen was een opmerking maken als “Zolang de beste maar wint”.

Een vergelijkbare polarisatie lijkt zich nu voor te doen in het publieke debat over robotisering. Ook hier weer twee kampen. Aan de éne kant de techno-optimisten. Zij zijn er heilig van overtuigd dat machines niet alleen intelligenter maar ook spiritueler zullen worden. Dat zij onze grootste problemen gaan oplossen en dat wij op den duur met hen zullen versmelten. En aan de andere kant de techno-sceptici. Zij beginnen hun betoog ongeveer hetzelfde maar nemen een andere afslag. De robots nemen eerst onze banen over en zullen dan tot de conclusie komen dat de menselijke soort overbodig is. Terminator in de polder.

Beide scenario’s worden ingegeven door Hollywood-films en gevoed door respectievelijk angst of een naïef vertrouwen in vooruitgang.